„Tobie Polsko” – upamiętnienie powstańca śląskiego ks. mjr WP Karola Woźniaka
15 lipca 2021 roku odbyła się uroczystość oznaczenia grobu Śp. ks. mjr WP Karola Woźniaka znakiem pamięci weterana Powstań Śląskich - „Tobie Polsko”.
Uroczystość poprzedziło XIII posiedzenie Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, działającego przy Oddziale IPN w Katowicach, które odbyło się w VI Liceum Ogólnokształcącym im. J. Długosza w Katowicach - Szopienicach.
Na spotkaniu referat na temat Śp. ks. mjr WP Karola Woźniaka wygłosił Grzegorz Grześkowiak – przedstawiciel Zarządu Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Rodzina Policyjna 1939 r., w Komitecie Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przy Oddziale IPN w Katowicach.
Odbyła się także dyskusja na temat upamiętniania i uroczystości dotyczących powstańców w aspekcie obchodów 100-lecia Powstań Śląskich.
Po zakończeniu posiedzenia komitetu, uczestnicy udali się na cmentarz parafialny w Katowicach - Szopienicach przy ul. Brynicy w Katowicach, gdzie dokonano oznaczenia grobu Śp. Ks. mjr WP Karola Woźniaka oraz złożono kwiaty i zapalono znicze pamięci.
Wydarzenie zostało zorganizowane przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach oraz Komitet Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Katowicach.
Śp.
ks. mjr WP Karola Woźniaka
(1893 - 1923)
Ks. mjr WP Karol Wożniak urodził się 19 stycznia 1893 roku w Szopienicach w rodzinie górniczej Andrzeja i Franciszki. Po ukończeniu szkoły ludowej, wyjechał do Belgii i - podobnie jak dwaj jego starsi bracia - wstąpił tam do seminarium duchownego. Święcenia kapłańskie przyjął w 1914 roku. Po wybuchu I wojny światowej zmienił pierwotny zamiar powrotu na Górny Śląsk i wyjechał do Stanów Zjednoczonych. W ten sposób uniknął służby w armii niemieckiej. Zgłosił się jednak jako ochotnik do armii amerykańskiej.
Do rezerwy przeszedł w stopniu kapitana. Pod koniec 1918 roku powrócił do Europy i wstąpił do tworzonej we Francji „Błękitnej Armii” generała Józefa Hallera, a po powrocie do kraju brał udział wojnie polsko - bolszewickiej. W 1920 roku odpowiedział pozytywnie na apel wzywający księży polskich, pracujących za granicą o wsparcie akcji plebiscytowej na Górnym Śląsku.
Prawdopodobnie na początku 1921 roku ks. mjr WP Karol Woźniak przybył na Górny Śląsk i prowadził jak funkcjonariusz Polskiego Komisariatu Plebiscytowego aktywną działalność w powiecie kozielskim. W czasie III powstania śląskiego zorganizował i dowodził batalionem szturmowym w 1. Katowickim Pułku Wojsk Powstańczym im. Józefa Piłsudskiego.
Wsławił się w walkach w rejonie Kędzierzyna i zdobyciem 10 maja 1921 roku Kłodnicy. Te fakty przyczyniły się do jego dużej popularności w szeregach Wojsk Powstańczych, jednocześnie spotkały się z napiętnowaniem przez Komisarza Apostolskiego na Górnym Śląsku ks. prałata Jean-Baptiste Ogno-Serra.
Ponadto nazwisko księdza znalazło się również na tzw. „czarnej liście”, sporządzonej przez Niemców, najbardziej niebezpiecznych 29 kapłanów dla utrzymania niemieckiego stanu posiadania i podburzających wiernych przeciwko proniemieckiemu duchowieństwu.
Wydział Duszpasterski Polskiego Komisariatu Plebiscytowego w Bytomiu, także nie patrzył przychylnym okiem na udział ks. mjr WP Karola Woźniaka w powstaniu i rosnącej z dnia na dzień jego legendzie.
Po zakończeniu walk pod Kędzierzynem Ks. mjr WP Karol Woźniak został mianowany z ramienia Naczelnej Komendy Wojsk Powstańczych łącznikiem z Międzysojuszniczą Komisją Rządzącą i Plebiscytową na Górnym Śląsku, której siedziba mieściła się na terenie Opola.
Po powrocie części Górnego Śląska do Polski był krótko wikariuszem w parafii św. Jerzego w Rydułtowach, a później nauczycielem języków w Gimnazjum Komunalnym w Szopienicach, gdzie działał również w Polskim Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”.
W drugiej połowie czerwca 1922 roku ks. mjr WP Karol Woźniak przyjął propozycję Głównego Komendanta Policji Województwa Śląskiego, płk Stanisława Młodnickiego, aby objąć społecznie funkcję Kapelana Korpusu Policji Województwa Śląskiego, którą przyjął i piastował aż do śmierci.
6 grudnia 1923 roku ks. mjr WP Karol Wożniak zmarł, pogrzeb odbył się w niedzielę 9 grudnia 1923 roku na cmentarzu parafii p.w. Św. Jadwigi Śląskiej w Szopienicach przy ul. Brynicy. Ceremonia pogrzebowa przekształciła się w manifestację o charakterze patriotyczno-żałobnym z udziałem paru tysięcy osób.
Jako upamiętnienie a zarazem hołd dla Śp. ks. mjr WP Karola Woźniaka, jest ulica jego imienia na terenie dzielnicy Szopienice w Katowicach, co można określić - „znakiem powstańczej pamięci”.
Za swą wierną służbę dla Rzeczypospolitej ks. mjr WP Karol Woźniak został odznaczony:
- Srebrnym Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari,
- Krzyżem Walecznych,
- Śląską Wstęgą Waleczności i Zasługi kl. I,
- Odznaką Pamiątkową Armii Generała Hallera,
- Honorowym Krzyżem Plebiscytowym.
