Pogrzeb żołnierzy II konspiracji - Śp. Franciszka Skrobola oraz Józefa Wawrzyńczyka
16 września 2021 roku odbyły się uroczystości pogrzebowe żołnierzy II konspiracji: Śp. Franciszka Skrobola oraz Józefa Wawrzyńczyka. Szczątki żołnierzy po 75 latach od śmierci spoczęły w kwaterze Żołnierzy Niezłomnych na terenie Centralnego Cmentarza Komunalnego w Katowicach, gdzie pożegnali ich krewni.
W ceremonii pogrzebowej Ogólnopolskie Stowarzyszenie Rodzina Policyjna 1939 r. reprezentował Grzegorz Grześkowiak – przedstawiciel Zarządu w Komitecie Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przy Oddziale IPN w Katowicach.
W pogrzebie wzięli udział: członkowie rodziny Śp. Żołnierzy Niezłomnych, Wiceprezes IPN prof. Krzysztof Szwagrzyk, Wicewojewoda Śląski Robert Magdziarz, Wiceprezydent Miasta Katowice Waldemar Bojarun, ponadto delegacje: Wojska Polskiego, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej oraz przedstawiciel organizacji i stowarzyszeń kombatanckich.
Uroczystości pogrzebowe rozpoczęły się w kaplicy cmentarnej Mszą Św., której przewodniczył ks. kan. dr Andrzej Suchoń - Proboszcz Parafii Niepokalanego Poczęcia NMP w Katowicach.
Asystę honorową wystawiła kompania honorowa 34. Dywizjonu Rakietowego Obrony Powietrznej z Bytomia a oprawę muzyczną ceremonii zapewniła orkiestra wojskowa z jednostki w Bytomiu.
Franciszek Skrobol – współpracownik Konspiracyjnego Wojska Polskiego. Urodził się 25 października 1921 roku w Kleszczowie w okolicach Żor. W okresie okupacji niemieckiej pomagał w organizowaniu azylu ukrywającym się przed gestapo. W sierpniu 1944 roku wysłany przymusowo do kopania okopów, skąd zbiegł i działał w oddziałach partyzanckich. Według przekazów rodzinnych podczas II wojny światowej działał również w Armii Krajowej. Po przejściu frontu pełnił służbę w jednostkach MO w Suszcu i Żorach. Jednocześnie od stycznia 1946 roku z częścią załogi posterunku w Żorach podjął współpracę z oddziałem dywersyjnym Konspiracyjnego Wojska Polskiego krypt. „Wędrowiec”. W jego domu kilkakrotnie odbyły się odprawy dowództwa okręgu i oddziału KWP. Zarejestrowany jako tajny współpracownik UB, nie podjął współpracy, przeciwnie – przyczynił się do likwidacji oficera prowadzącego przez oddział „Wędrowca”. Aresztowany przez PUBP w Cieszynie 16 lipca 1946 roku. Został skazany 17 października 1946 roku przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Katowicach na karę śmierci, którą wykonano 28 grudnia 1946 r. w katowickim więzieniu. Szczątki Franciszka Skrobola zostały odnalezione we wrześniu 2017 roku podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez IPN na cmentarzu komunalnym przy ul. Panewnickiej w Katowicach.
Józef Wawrzyńczyk ps. „Pepik” – żołnierz Armii Krajowej i Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. Urodził się 2 sierpnia 1922 r. w Zebrzydowicach (obecnie dzielnica Rybnika). Był synem Wilhelma, powstańca śląskiego i Jadwigi z domu Smyczek. W latach 1938 – 44 pracował w kopalniach na Zaolziu. W okresie 1944-1945 ukrywał się w Świerklanach, gdzie prawdopodobnie działał w tamtejszych strukturach AK. Od marca do maja 1945 roku służył w MO w Świerklanach. Od września 1945 roku rozpoczął działalność w grupie dywersyjnej Rocha Koziołka ps. „Odra”, podporządkowanej inspektoratowi rybnickiemu Delegatury Sił Zbrojnych, a następnie Komendzie Powiatowej Konspiracyjnego Wojska Polskiego o kryptonimie „Leśniczówka”, biorąc udział w akcjach zaopatrzeniowych i zbrojnych. Aresztowany 20 lutego 1946 roku przez PUBP w Gliwicach, został poddany brutalnemu śledztwu. 31 sierpnia 1946 roku Wojskowy Sąd Rejonowy w Katowicach na rozprawie na sesji wyjazdowej w Rybniku skazał Józefa Wawrzyńczyka na karę śmierci, którą wykonano 11 grudnia 1946 roku w więzieniu przy ul. Mikołowskiej w Katowicach. Szczątki Józefa Wawrzyńczyka odnaleziono we wrześniu 2018 roku podczas prac prowadzonych przez IPN na cmentarzu komunalnym przy ul. Panewnickiej w Katowicach.
FOTO: IPN_Katowice
