Beatyfikacja ks. Jana Franciszka Machy
20 listopada 2021 roku w Archikatedrze Chrystusa Króla w Katowicach odbyła się beatyfikacja Sługi Bożego ks. Jana Franciszka Machy. Uroczystej Mszy przewodniczył kard. Marcello Semeraro - Prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. Był to wyjątkowy święty, młody odważny śląski kapłan, zamordowany przez Niemców w 1942 roku za prowadzenie działalności charytatywnej wśród polskich rodzin dotkniętych represjami ze strony niemieckiego okupant.
W uroczystej Mszy Św. wzięli m.in. udział członkowie Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Rodzina Policyjna 1939 r. na czele z Prezes Teresą Bracką i Przewodniczącym Katowickiego Oddziału Bolesławem Piątkiem.
Liturgia została odprawiona w językach, łacińskim i polskim. Obrzęd beatyfikacyjny nastąpił zaraz po odśpiewaniu - „Kyrie". Rozpoczęła go prośba Metropolity Katowickiego ks. abp Wiktora Skworc do Ojca Świętego Franciszka o wpisanie do grona błogosławionych Sługi Bożego ks. Jana Franciszka Machy. Ks. abp Wiktor Skworc złożył ją na ręce kard. Marcello Semeraro.
Kluczowy moment beatyfikacji nastąpi po odczytaniu przez ks. dr hab. Damiana Bednarskiego biogramu ks. Jana Franciszka Machy. Wówczas w imieniu Ojca Świętego Franciszka, odczytany został list apostolski, którym Papież wpisał Sługę Bożego ks. Jana Franciszka Machę do grona błogosławionych. Formułę beatyfikacyjną wygłosił w języku łacińskim kard. Marcello Semeraro, a następnie w języku polskim odczytał ją ks. Jan Smolec - Kanclerz Kurii Metropolitalnej.
Po odczytaniu formuły beatyfikacyjnej nastąpiło odsłonięcie portretu błogosławionego ks. Jana Franciszka Machy autorstwa prof. Antoniego Cygana.
Do prezbiterium, przez krewnych błogosławionego, zostały wniesione relikwie: ostatni list do najbliższych, napisany przez ks. Jana Machę tuż przed egzekucją, wykonany przez niego własnoręcznie różaniec oraz zakrwawiona chustka.
Podczas beatyfikacji zabrzmiała „Missa Ioannis Pauli Secundi” autorstwa śląskiego kompozytora Henryka Jana Botora.
(1914 - 1942)
Sługa Boży ks. Jan Macha urodził się 18 stycznia 1914 roku w śląskiej rodzinie Pawła i Anny w Chorzowie Starym. Miał dwie siostry i brata. W rodzinie nazywano go zdrobniale „Hanikiem".
Udzielał się w harcerstwie i sporcie. Działał również w Katolickim Stowarzyszeniu Młodzieży. W 1934 roku wstąpił do Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie. 25 czerwca 1939 roku otrzymał święcenia kapłańskie z rąk s. bp Stanisława Adamskiego w kościele p.w. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach.
Po dwumiesięcznym zastępstwie w rodzinnej parafii objął 10 września stanowisko wikarego w parafii p.w. Św. Józefa w Rudzie Śl. Tam nawiązał kntakt z konspiracyjną organizacją i rozwinął aktywną działalność charytatywną wśród polskich rodzin m.in. rodzin śląskich policjantów, dotkniętych represjami ze strony niemieckiego okupanta.
5 września 1941 roku ks. Jan Macha został aresztowany przez funkcjonariuszy Gestapo na dworcu kolejowym w Katowicach. Znaleziono przy nim listę osób, którym on i jego współpracownicy nieśli pomoc oraz inne dokumenty wskazujące, że zbierali pieniądze i przekazywali je potrzebującym. Lista była jednym z głównych dowodów w śledztwie oraz procesie całej grupy.
17 lipca 1942 roku odbyła się przed niemieckim Sondergerichtem w Katowicach krótka rozprawa, na której ks. Macha i współpracujący z nim kleryk Guertler skazani zostali na karę śmierci przez ścięcie na gilotynie. Wyrok wykonano w katowickim więzieniu 3 grudnia 1942 roku.
Ciała ks. Jana Machy nigdy nie wydano rodzinie, najprawdopodobniej zostało spalone w KL Auschwitz. W liście napisanym kilka godzin przed egzekucją ks. Jan Macha prosił rodzinę, aby urządziła mu na cmentarzu cyt.; „cichy zakątek, żeby od czasu do czasu ktoś o mnie wspomniał i zmówił za mnie «Ojcze nasz»". Jego prośba została spełniona po latach, kiedy z inicjatywy kolegów rocznikowych, w październiku 1951 roku, powstał symboliczny grób Śp. ks. Jana Machy na starym cmentarzu parafii św. Marii Magdaleny w Chorzowie Starym.
Na szczeblu diecezjalnym proces beatyfikacyjny Śp. ks. Jana Machy rozpoczął się w 2013 roku i trwał do 5 września 2015 roku. Następnie dokumentacja została złożona w Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych.
16 marca 2016 roku akta sprawy zostały publicznie otwarte i rozpoczął się etap rzymski procesu beatyfikacyjnego.
Dekret potwierdzający męczeństwo Sługi Bożego Śp. ks. Jana Franciszka Machy - kapłana archidiecezji katowickiej, Ojciec Św. Franciszek zatwierdził 28 listopada 2019 roku.
