Ostatnia droga żołnierzy II konspiracji
29 czerwca 2023 roku w Katowicach odbyły się uroczystości pogrzebowe żołnierzy II konspiracji: Śp. Henryka Filipeckiego, Antoniego Fojcika, Władysława Grada, Mariana Kostępskiego i Antoniego Tkocza. Szczątki żołnierzy, po ponad 70 latach od śmierci, spoczęły w kwaterze Żołnierzy Niezłomnych, na terenie Centralnego Cmentarza Komunalnego w Katowicach.
W ceremonii pogrzebowej wzięli udział członkowie Katowickiego Oddziału Ogólnopolskiego Stowarzyszenie Rodzina Policyjna 1939 r. wraz z Grzegorzem Grześkowiakiem – p.o. Prezesa naszego stowarzyszenia.
W pogrzebie wzięli udział: członkowie rodziny Śp. Żołnierzy Niezłomnych, Wiceprezes IPN prof. Krzysztof Szwagrzyk, Wicewojewoda Śląski Robert Magdziarz, Wiceprezydent Miasta Katowice Mariusz Skiba, ponadto delegacje: Wojska Polskiego, Straży Granicznej, Służby Więziennej, delegacje organizacji i stowarzyszeń kombatanckich, druhny i druhowie ZHR, liczne poczty sztandarowe oraz mieszkańcy Katowic.
Uroczystości pogrzebowe rozpoczęły się w kaplicy cmentarnej Mszą Św., której przewodniczył ks. ppłk WP Grzegorz Bechta - Proboszcz Parafii Garnizonowym Wojska Polskiego w Katowicach p.w. Św. Kazimierza Królewicza.
Po uroczystej Mszy św. prochy żołnierzy zostały odprowadzone do kwatery żołnierzy niezłomnych na cmentarzu komunalnym.
Asystę honorową wystawiła kompania honorowa 13 Śląskiej Brygady Obrony Terytorialnej a oprawę muzyczną ceremonii, zapewniła orkiestra z 34. Dywizjonu Rakietowego Obrony Powietrznej w Bytomiu.
Pogrzeb Śp. żołnierzy został zorganizowany przez Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach.
Śp. Henryk Filipecki ps. „Tarzan” urodził się 9 sierpnia 1923 r. w Piaskach w powiecie będzińskim. Od maja 1946 r. był żołnierzem oddziału partyzanckiego Pawła Góreckiego „Hanysa” Komendy Powiatu „Leśniczówka” Konspiracyjnego Wojska Polskiego, obejmującej powiat rybnicki. Następnie został członkiem grupy Pawła Sosny „Tygrysa”, który w lipcu 1946 r. podporządkował się poakowskiej organizacji Pawła Cierpioła „Makopola”. Uczestniczył w szeregu akcji ekspropriacyjnych oraz wymierzonych przeciwko funkcjonariuszom MO i UB (według zestawienia rybnickiej bezpieki brał udział w 22 akcjach). Tuż po swoim ślubie w kwietniu 1948 r. został aresztowany przez PUBP w Rybniku. Zbiegł z aresztu i wielokrotnie wymykał się obławom organizowanym przez bezpiekę. W styczniu 1949 r. został ponownie zatrzymany przez funkcjonariuszy PUBP w Rybniku i przekazany do Centralnego Więzienia Śledczego w Raciborzu. Wyrokiem z 15 października 1949 r. Wojskowy Sąd Rejonowy w Katowicach skazał „Tarzana” na karę śmierci, którą zamieniono na 15 lat pozbawienia wolności. Zmarł w więzieniu w Raciborzu 25 stycznia 1950 r. Szczątki Henryka Filipeckiego zostały odnalezione w czerwcu 2021 r. podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez Instytut Pamięci Narodowej na cmentarzu parafialnym Jeruzalem w Raciborzu.
Śp. Antoni Fojcik ps. „Tosiek” urodził się 25 kwietnia 1916 r. w Rybniku. W latach 1936-38 służył w 3 Pułku Ułanów w Tarnowskich Górach. We wrześniu 1939 r. brał udział w wojnie obronnej. W 1941 r. został wywieziony na roboty przymusowe do Magdeburga. Po ucieczce w 1943 r. ukrywał się w Niemczech, a od 1944 r. pod Rybnikiem, w tym dwa zimowe miesiące na linii frontu. Po wojnie zatrudnił się w ochronie oficera WP (brata stryjecznego kpt. Leona Fojcika). Od września 1945 r. działał jako uczestnik akcji zaopatrzeniowych w inspektoracie rybnickim Delegatury Sił Zbrojnych – grupie dywersyjnej Rocha Koziołka „Odry”. Aresztowany 6 lutego 1946 r. przez PUBP Rybnik, przeszedł ciężkie śledztwo w WUBP w Katowicach. Na rozprawie Wojskowego Sądu Rejonowego w Katowicach podczas sesji wyjazdowej w Rybniku w dniu 31 sierpnia 1946 r. zapadło 11 wyroków śmierci, z których ostatecznie trzy wykonano. Stracony w dniu 11 grudnia 1946 r. w więzieniu przy ul. Mikołowskiej w Katowicach. Szczątki Antoniego Fojcika odnaleziono we wrześniu 2018 r. podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez Instytut Pamięci Narodowej na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Panewnickiej w Katowicach.
Śp. Władysław Grad urodził się 20 maja 1920 r. w Rybniku. Był synem powstańca śląskiego. W latach 1934-38 uczęszczał do szkoły zawodowej w Rybniku, jednocześnie od 1936 r. działał w ZHP. Do wybuchu wojny pracował w Hucie Silesia. Od początku okupacji do kwietnia 1942 r. organizował Tajną Polską Organizację Powstańczą (włączoną później do ZWZ-AK) w Rybniku. W latach 1940-42 pracował na kopalni w Gliwicach, a od maja 1942 r. ukrywał się pod Jędrzejowem. Po wojnie krótko służył w MO w Rybniku. Od września 1945 r. działał w inspektoracie rybnickim Delegatury Sił Zbrojnych – grupie dywersyjnej Rocha Koziołka „Odry”, jako uczestnik akcji zaopatrzeniowych. Aresztowany 4 lutego 1946 r. przez PUBP Rybnik, przeszedł ciężkie śledztwo w WUBP w Katowicach. Skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Katowicach podczas sesji wyjazdowej w Rybniku w dniu 31 sierpnia 1946 r. Rozstrzelany w dniu 11 grudnia 1946 r. w więzieniu przy ul. Mikołowskiej w Katowicach razem z Antonim Fojcikiem ps. „Tosiek” i Józefem Wawrzyńczykiem ps. „Pepik”. Szczątki Władysława Grada odnaleziono we wrześniu 2019 r. podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez Instytut Pamięci Narodowej na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Panewnickiej w Katowicach.
Śp. Marian Kostępski urodził się 15 maja 1923 r. w Zawadzie (obecnie gmina Połaniec). Od lutego do marca 1949 r. współpracował z organizacją antykomunistyczną „Legion Czarnego Lwa” Władysława Pezdy „Grubego Władka”, udzielając informacji o ruchach jednostek UB i MO oraz przechowując broń. Został zatrzymany przez PUBP w Sandomierzu w marcu 1949 r. i wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Kielcach z 19 maja 1949 r. skazany na 5 lat pozbawienia wolności. Zmarł w więzieniu w Raciborzu 8 maja 1952 r. Szczątki Mariana Kostępskiego zostały odnalezione w czerwcu 2021 r. podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez Instytut Pamięci Narodowej na cmentarzu parafialnym Jeruzalem w Raciborzu.
Śp. Antoni Tkocz ps. „Antoś” urodził się 14 stycznia 1920 r. w Marklowicach. W latach 1939-1941 przebywał na robotach przymusowych w Niemczech. Na przełomie maja i czerwca 1946 r. wstąpił do oddziału Pawła Góreckiego „Hanysa” Komendy Powiatu „Leśniczówka” Konspiracyjnego Wojska Polskiego obejmującej powiat rybnicki, a po rozbiciu jego struktur przeszedł z częścią partyzantów w cieszyńskie do plutonu NSZ „Wędrowiec” Emila Ruśnioka „Gustlika”. Brał udział w akcjach zbrojnych wymierzonych w aparat komunistycznej bezpieki. Po rozbiciu oddziału w lipcu 1946 r. przez UB-KBW ukrywał się. Na początku września 1946 r. został zatrzymany przez funkcjonariuszy PUBP w Rybniku. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Katowicach z 12 grudnia 1946 r. został skazany w trybie doraźnym na karę śmierci, którą wykonano 22 stycznia 1947 r. w więzieniu w Raciborzu. Szczątki Antoniego Tkocza zostały odnalezione w czerwcu 2021 r. podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez Instytut Pamięci Narodowej na cmentarzu parafialnym Jeruzalem w Raciborzu.
FOTO: IPN_Katowice