Katyń 1940 - symbol hekatomby narodu polskiego
W 2023 roku przypada 80. rocznica ujawnienia przez Niemców informacji o znalezieniu w Katyniu masowych grobów polskich oficerów, zamordowanych przez sowieckie NKWD na mocy decyzji Biura Politycznego KPZS oraz 30. rocznica otwarcia i poświecenia Grobu Policjanta Polskiego w Katowicach, który jest Miejscem Pamięci Narodowej.
Ujawnienie Zbrodni Katyńskiej 1943 - 2023
13 kwietnia 1943 roku berlińskie radio podało informację o odkryciu w katyńskim kompleksie, masowych grobów polskich oficerów zamordowanych przez funkcjonariuszy NKWD.
17 kwietnia 1943 roku Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie zwrócił się do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża o zbadanie tej sprawy. Jednocześnie z taką prośbą zwrócili się Niemcy do tej organizacji.
Rząd polski od dłuższego czasu poszukiwał zaginionych w ZSRR polskich jeńców i domagał się wyjaśnień od sowietów, co dzieje się z tymi ludźmi. Reakcją, ówczesnych władz sowieckich na ujawnienie zbrodni, było zerwanie stosunków z Polską w nocy z 25 / 26 kwietnia 1943 roku. Sowieci oskarżali polski rząd o współpracę z III Rzeszą Niemiecką.
Sprawa odkrycia grobów pod Smoleńskiem posłużyła więc jako pretekst do zerwania kontaktów z polskim rządem w Londynie, który domagał się m.in. uznania za obowiązującą granicy Rzeczypospolitej sprzed wybuchu wojny, podczas gdy sowiecki zamierzali zająć wschodnie ziemie II RP. Alianci zachowali w tej sprawie milczenie, w imię współdziałania ze Związkiem Radzieckim.
Prawda o zbrodni bardzo długo była ukrywana, a wręcz zakłamywana. Dopiero w 1990 roku Prezydent ZSRR Michaił Gorbaczow przyznał, że mordu dokonali Rosjanie w 1940 roku i jest to jedna z cięższych zbrodni stalinizmu. W 1992 roku Prezydent Rosji Borys Jelcyn zadecydował o udostępnieniu stronie polskiej dokumentów na temat Zbrodni Katyńskiej.
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 14 listopada 2007 roku przyjął poprzez aklamację uchwałę, która głosi - W hołdzie Ofiarom Zbrodni Katyńskiej oraz dla uczczenia pamięci wszystkich wymordowanych przez NKWD na mocy decyzji naczelnych władz Związku Sowieckiego z 5 marca 1940 r., Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanawia dzień 13 kwietnia Dniem Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej.
Grób Policjanta Polskiego 1993 - 2023
Z inicjatywy Zarządu Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Rodzina Policyjna 1939 r., na terenie Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach, we wrześniu 1993 roku powstał Grób Policjanta Polskiego – „Małe Miednoje”. Zgodnie Ustawą z 28 marca 1933 roku o grobach i cmentarzach wojennych, grób jest grobem wojennym o statusie Miejsca Pamięci Narodowej.
W grobie spoczywają prochy funkcjonariusza Policji II RP, który był jeńcem wojennym, osadzonym po 17 września 1939 roku przez sowietów w Obozie Specjalnym NKWD w Ostaszkowie. Wiosną 1940 roku w ramach akacji „rozładowania” obozów został zamordowany w Obwodowym Zarządzie NKWD w Kalininie (dziś Twer, Rosja) a następnie pogrzebany w „dole śmierci” w kompleksie leśnym w rejonie wioski Miednoje (Rosja).
Szczątki nieznanego policjanta zostały wydobyte w drugiej połowie sierpnia 1991 roku w trakcie prac badawczo – ekshumacyjnych z „dołu śmierci” nr I i oznakowane I/15.
Uroczyste odsłonięcie i poświęcenie Grobu Policjanta Polskiego nastąpiło 17 września 1993 roku. Spóźniony pogrzeb o 53 lata policjanta II RP - ofiary Zbrodni Katyńskiej, rozpoczęło się Mszą żałobną w katowickiej Archikatedrze Chrystusa Króla, koncelebrowaną przez Metropolitę Katowickiego ks. abp Damiana Zimonia. Po Mszy nastąpiło złożenie trumny ze szczątkami nieznanego policjanta w Grobie Policjanta Polskiego.
Projekt Grobu Policjanta Polskiego opracowała inż. Maria Polańska z Wydziału Inwestycji Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach, przy budowie pracowali przede wszystkim funkcjonariusze Śląskiego Garnizonu Policji. Dzięki przychylności władz państwowych i samorządowych, instytucji, urzędów i sponsorów budowa pomnika trwała trzy i pół miesiąca - od czerwca do września 1993 roku.
Co roku w kwietniu i wrześniu organizowane są przed Grobem Policjanta Polskiego ogólnopolskie uroczystości, będące hołdem dla policjantów II RP - ofiar terroru sowieckich komunistów i niemieckich nazistów.
Organizatorami uroczystości są Zarząd Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Rodzina Policyjna 1939 r. z/s w Katowicach oraz Komenda Wojewódzka Policji w Katowicach.